کچلک در فرهنگ مردم گیلان ، قهرمان مردمی است. گاه زرنگ و کاری و گاه تنبل و بی کاره ، اما پیوسته در پس نمود ظاهری خود ، شخصیتی انتقام جو دارد و از هوش ذاتی خود برای ستاندن حق خود و دیگران لحظه ای درنگ نمیکند و در بسیاری اوقات سودرسانی به دیگران باعث زیان او میبشود ، اما او برای کمک به مردم حتا از سود به خویش نیز میگذرد. داستان های کچلک هنوز هم در روستاهای دوردست ورد زبان کودکان و نوجوانان است، اما به سرعت رو به فراموشی نهاده و بدون تعارف مغلوب کارتن هایی شده استکه از افسانه های دیگر ملل فراهم آمده اند و برای کودکان و نوجوان ما در سطح ویسعی پخش میشوند. امروزه کودکان سرزمین ما ، پینوکیو ، باگزوبانی ، میکی موس، پلنگ صورتی و ... بسیاری دیگر از فهرمانان کارتنی دنیا را بهتر از قهرمانان افسانه ای و داستانی سرزمین خود می شناسند و هنوز بعد از بیش از نیم قرن تلاش تلویزیون ، هنرمندان ما نتوانسته اند به درستی کارتن های جالب و زیبا و هنرمندانه و دل نشینی از افسانه های بومی نقاط مختلف کشور ما بسازند و برای کودکان و نوجوانان ما به تکرار پخش کنند تا قهرمانان این داستان های فرهنگی ما نیز ملکه ی ذهن کودکان و نوجوان ما شوند.
از سوی دیگر ، دیگر سازمان ها و ادارات مسئول گردآوری فرهنگ عامه ی سرزمین ما نیز ، تصمیم جدی و همه جانبه برای گردآوری فرهنگ مردم ایران نگرفته اند تا تمامی این افسانه های شیرین گردآوری شود و از فراموشی رهایی یابد و همان مقداری را هم که افراد علاقه مند به خون جگر فراهم کرده اند به درستی به چاپ نرسیده و در این راه کمک موثری به گردآورندگان این گونه آثار نمی شود تا نتیجه ی تحقیقات سالیان دراز خود را چاپ و منتشر کنند، اما این بودجه هست که با هزینه های کلان ، کارتن های خارجی را خریده و با صرف وقت و پول فراوان متن اش را ترجمه و دوبله می کنند و به خورد کودکان غافل از فرهنگ سرزمین ما می دهند، انگاه در سخن گفتن برای فرهنگ ما دل می سوزانند.
- ره آورد گیل، ماهنامه ی پژوهشی-علوم انسانی، شماره 9، دی ماه 91
از این رو نیز ما متن بازنویسی شده ی کچلک و شیطان در قالب شعر نو و به همت محمد بشرا ، را که در ماهنامه ی فوق چاپ گردید را برای شما در پست های پیشین ارائه کردیم.
یکی از داستان های کچلک و شیطان
دیگر فاسانه های بومی گیلان میتوان به :
- کل کچلی
- کل ماغوتی
- سیا گالش
و...
نام برد.